Cần thí điểm cơ chế đặt hàng làm nhà ở xã hội

Hiện nay, mặc dù có nhiều ưu đãi cho phát triển nhà ở xã hội nhưng doanh nghiệp vẫn chưa mặn mà. Các chuyên gia cho rằng để nguồn cung phong phú, cần phải thực hiện theo cơ chế thị trường, có đặt hàng...

Đất có quy hoạch phân khu, quy hoạch chung được đưa vào đấu thầu làm nhà ở xã hội. Ảnh: Hải Nguyễn.

Bộ Xây dựng vừa ban hành Thông tư 03, sửa đổi Thông tư 09 của Bộ Xây dựng về Nguyên tắc lựa chọn chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội theo hình thức đấu thầu.

Thông tư 03 mới bổ sung thêm trường hợp với đất đưa vào đấu thầu nhà ở xã hội khi chưa có quy hoạch chi tiết. Theo đó, loại đất này được cơ quan nhà nước phê duyệt, thì phải thuộc khu vực đã được phê duyệt quy hoạch phân khu (đối với khu vực có yêu cầu phải lập quy hoạch phân khu), hoặc đã được phê duyệt quy hoạch chung đối với khu vực không yêu cầu lập quy hoạch phân khu.

Đồng thời, khu đất dự kiến thực hiện dự án nhà ở phải được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch chi tiết căn cứ Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch xây dựng, điều kiện hạ tầng kỹ thuật…

Chia sẻ với PV về nội dung mới này, ông Nguyễn Thế Điệp - Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội - cho hay, hiện nay chủ trương của Chính phủ là phát triển nhà ở xã hội, do đó đòi hỏi cơ chế thông thoáng hơn.

Thông tư 03 bổ sung thêm trường hợp đất được xây nhà ở xã hội, tạo cơ chế thuận lợi, hướng tới mục tiêu phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội.

Tuy nhiên, một doanh nghiệp xây dựng nhà ở xã hội nói rằng, khó khăn với doanh nghiệp phát triển nhà ở xã hội hiện nay là giá bán. Quy định, doanh nghiệp chỉ được bán giá lãi 10% là quá thấp so với thời gian triển khai và thực hiện các thủ tục cần thiết.

Ngoài ra, giá vật liệu biến động liên tục, đơn giá định mức ban hành chậm khiến doanh nghiệp không dám đầu tư, bởi cứ đầu tư là lỗ.

Như vậy, Thông tư 03 đối với doanh nghiệp không có nhiều tác động, chủ yếu là tạo thêm cơ chế để phát triển quỹ đất đấu thầu nhà ở xã hội.

Một số chuyên gia cho rằng, để tạo nguồn cung phong phú cần phải thực hiện theo cơ chế thị trường, đặt hàng nhà ở xã hội. Quy định khung giá nhà ở xã hội, khi doanh nghiệp cam kết với mức giá Nhà nước đưa ra thì nghiễm nhiên được nhận các ưu đãi.

Như vậy giảm các hiện tượng mua chui, xin cho, giảm các khâu thủ tục hành chính rườm rà cho cơ quan nhà nước và doanh nghiệp.

Ví dụ quy định, giá nhà ở xã hội tại TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh là 20 triệu/m2. Như vậy, cứ doanh nghiệp nào bán giá nhà 20 triệu/m2 thì được hưởng những chính sách về nhà ở xã hội về giao đất, giảm thuế... Như thế, doanh nghiệp chủ động trong kế hoạch sản xuất kinh doanh, tính toán thu chi, họ mới mặn mà vào làm loại hình nhà ở này.

Cũng theo ông Điệp, cần quy định tiêu chuẩn hạ tầng xã hội của nhà ở xã hội phải được như nhà ở thương mại.

“Hiện nay nhu cầu để xe của người dân là rất cao nên bắt buộc nhà ở xã hội phải có tiêu chuẩn tầng hầm như nhà ở thương mại... Thực tế, nhiều nhà ở xã hội không có tầng hầm gây hệ quả rất lớn đối với xã hội", ông Điệp nhấn mạnh.